Truyện ngắn: Người nuôi thú bên bờ biển - Tác giả: Nguyễn Tường Bách

Bên bờ biển nọ, có một người nuôi thú, y cô đơn vì không có ai bầu bạn. Y nuôi gia súc từng đàn, nhưng không phải để kiếm ăn, vì không thấy y giết thịt bao giờ. Thú rừng, chim muông cũng kiếm ăn, làm tổ xung quanh căn chòi lá nghèo nàn của y. Trẻ con thường đến thăm y, chơi với thú vật và nghe y hát. Nhưng hình như y băn khoăn một điều gì không rõ. Những lúc chơi với trẻ con, y vẫn lẩm bẩm:

- Sinh vật trong thế gian nhiều vô số kể, cái gì giống nhau, cái gì khác nhau. Lúc thú vật già bị chết đi, y đem chôn cẩn thận. Mỗi lần làm thế, y lại hỏi lũ trẻ: - Thú này sẽ đi về đâu? Trẻ con ngẩn ngơ không hiểu. Chiều chiều, y thường ra biển ngắm trời mây và ngẫm nghĩ điều gì. Trẻ con thấy y chăm chú nhìn từng đợt sóng dồn và nghe y giải thích rằng cứ sau bảy tám đợt sóng thì đợt sóng kế tiếp vỗ vào bờ theo như dạng của đợt sóng đầu tiên. Nhìn sóng nước, y lại lẩm bẩm: - Sóng vỗ cũng như sinh vật, không giống nhau mà cũng không khác nhau. Trẻ con không để ý gì đến các thứ sóng lớn, sóng nhỏ. Còn y, dù bây giờ tiên đoán được sóng nào sẽ xuất hiện, nhưng xem ra càng tư lự hơn.

• Một buổi chiều y cùng đám trẻ con ngồi xem kiến bò. Ðàn kiến bò luân lưu thong thả như dòng nước chảy. Có lúc bị vật gì ngăn cản không rõ, kiến ùn lại từng đàn. Sau đó, đàn kiến lại thong thả bò tiếp. Trẻ con xem chán rồi bỏ đi, chỉ còn lại một đứa bé, nó hỏi:

- Ðàn kiến ùn lại, đã đi về đâu? Y chỉ đàn kiến đang bò. Ðứa bé hỏi vặn: - Không, đây là đàn kiến đang bò thong thả. Y bỗng la lên một tiếng cực lớn, đứa bé giật mình kinh hãi. Người nuôi thú xem ra hết băn khoăn. Y ca hát luôn mồm. Trẻ con đến chơi bắt chước hát theo, rằng: “Sóng không rời nước nhưng nước không phải sóng. Tứ đại khi có khi không, không đến từ đâu, không đi về đâu, không có phương hướng xứ sở gì”.

Người nuôi thú bình an và đàn kiến vẫn tiếp tục bò…