"Tội ác và trừng phạt" của Fyod Dostoyevsky - Sự ăn hại đáng trách của Raskolnikov - Nhân vật chính.

1. Sơ lược về tác giả Dostoevsky:

Fyodor Dostoevsky (1821-1881) là một trong những nhà văn vĩ đại nhất của Nga và của văn học thế giới. Ông nổi tiếng với khả năng phân tích tâm lý con người và đi sâu vào các vấn đề triết học, tôn giáo, đạo đức và xã hội.

Sinh ra trong một gia đình trung lưu ở Moscow, ông trải qua nhiều thăng trầm trong cuộc sống, từ sự thành công ban đầu với tác phẩm đầu tay "Những kẻ cùng khổ", đến việc tham gia một nhóm chính trị xã hội chủ nghĩa và bị bắt vào năm 1849, sau đó bị kết án tử hình. Tuy nhiên, vào phút chót, bản án tử hình của ông được chuyển thành án tù ở Siberia.

Thời gian bị đày ở Siberia đã có ảnh hưởng sâu sắc đến thế giới quan của Dostoevsky. Ông chứng kiến sự khổ đau của những người tù và cảm nhận rõ ràng về tội lỗi và sự chuộc tội. Điều này là nguồn cảm hứng trực tiếp cho các tác phẩm sau này của ông, đặc biệt là "Tội ác và trừng phạt."

"Tội ác và trừng phạt" phản ánh sâu sắc những quan niệm triết học và tôn giáo của Dostoevsky. Bản thân ông từng trải qua sự giằng xé giữa lý tưởng cách mạng và niềm tin vào giá trị đạo đức của Cơ Đốc giáo. Qua nhân vật Raskolnikov, Dostoevsky thể hiện cuộc đấu tranh nội tâm khi đối mặt với tội lỗi, sự dằn vặt lương tâm và khát vọng tìm lại sự cứu rỗi.

2. Tóm tắt nội dung tác phẩm:

Tác phẩm tập trung vào nhân vật trung tâm Rodion Romanovich Raskolnikov, một sinh viên trường luật ở Saint Petersburg. Raskolnikov xuất thân từ một gia đình nghèo ở nông thôn, người mẹ không đủ điều kiện nuôi anh ăn học đến ngày thành đạt, cô em gái Dunhia giàu lòng hy sinh phải làm gia sư cho gia đình lão địa chủ quý tộc dâm dục Arkady Ivanovich Svidrigailov để nuôi anh. Nhưng vốn là một cô gái thông minh, giàu tự trọng, Dunhia bỏ việc dạy học vì bị lão địa chủ Svidrigailov ve vãn hòng chiếm đoạt, mặc dù lão đã có vợ con. Đời sống gia đình ngày càng khó khăn khiến Raskolnikov phải bỏ học giữa chừng. Trong hoàn cảnh khó khăn như vậy, một người mối lái đưa Pyotr Petrovich Luzhin (Luzhin), một viên quan cao cấp ngành Tòa án ở Thủ đô đến gặp Dunhia hỏi vợ.

Do đời sống thiếu thốn, hàng ngày chứng kiến nơi cái xóm trọ toàn dân nghèo với bao cảnh đời lầm than, cùng quẫn, lại bị tiêm nhiễm bởi triết lý người hùng khi mơ tưởng một ngày sẽ được như Napoléon Bonaparte, Raskolnikov tự coi mình là phi thường, thường xuyên khép kín lòng mình, bơi mải miết trong những suy tư đơn độc, nung nấu những căm uất về tình trạng bất công, phi nghĩa của xã hội và tìm kiếm lối thoát bằng sức lực của cá nhân mình. Những lý do đó đã khiến chàng, trong một lần nọ, đã quyết định đến nhà mụ cầm đồ Alyona Ivanovna giàu nứt đố đổ vách, lạnh lùng lấy búa bổ vỡ đầu mụ và cướp tiền bạc, châu báu. Sau khi mở được két tiền, quay ra chàng gặp ngay em gái mụ cầm đồ, Elizabeth. Vì quá hốt hoảng Raskolnikov vung rìu đập chết luôn ả. Trốn khỏi căn nhà mụ cầm đồ, chàng giấu kín gói đồ cướp được dưới một tảng đá và không dám tiêu một đồng mặc dù không còn một xu dính túi. Sau vụ giết người khủng khiếp đó, dù chưa bị phát hiện, lương tâm của Raskolnikov vẫn bị dày vò triền miên. Chàng như người mất hồn tâm thần hoảng loạn, đêm nằm mê sảng vật vã, ngày đi lang thang vơ vẩn.

Trong một hôm uống rượu giải khuây, trong quán tình cờ Raskolnikov tâm sự với một bác công nhân già nát rượu Semyon Zakharovich Marmeladov và biết được Sonya, con gái bác phải bán thân để nuôi cả cha, mẹ kế và các em trong khung cảnh đói rét và bệnh tật. Raskolnikov đã đến với Sonya để rồi tình cảm giữa chàng và Sonya ngày càng gắn bó.

Trong lúc đó, Dunhia tuy chưa rõ Luzhin là kẻ tốt hay xấu, nhưng cả mẹ và nàng đều tìm thấy ở con người có thế lực giàu sang này chỗ dựa chắc chắn về kinh tế, không chỉ giúp gia đình mà cả con đường công danh của Raskolnikov về sau. Thương anh và thương mẹ, Dunhia đã nhận lời đính hôn với Luzhin, người có thể trở thành chỗ dựa kinh tế cho gia đình nàng, đồng ý cùng mẹ về sống ở thủ đô để chuẩn bị lễ cưới. Biết chuyện Raskolnikov ra sức chống lại đám cưới của Dunhia và Luzhin, vì chàng hiểu rõ bản chất đồi bại bỉ ổi của kẻ tai to mặt lớn này trong giai đoạn chàng còn ở St. Petersburg. Chàng cho rằng nếu để em gái Dunhia cưới Luzhin thì không khác nào đồng ý cho Dunhia đi làm gái mại dâm như số phận của Sonya. Như vậy là phạm tội ác đến hai lần, không chỉ giết chết nhân phẩm của Dunhia mà còn giết chết cả nhân phẩm của chính mình. Raskolnikov đã không ngần ngại đuổi Luzhin ra khỏi nhà ngay trước mặt mẹ và em gái.

Đang đi lang thang trên phố, thấy bác công nhân Marmeladov nát rượu bị xe ngựa cán ngã lăn ra đường mê man bất tỉnh, Raskolnikov đã vội vàng đưa bác về nhà, rồi tự tay bỏ tiền ra lo việc ma chay cho gia đình của Sonya. Từ đó tình yêu giữa chàng và Sonya ngày càng thắm thiết.

Luzhin, với bản chất xấu xa của hắn, không quên mối nhục và tìm cách trả thù Raskolnikov. Nhân lúc nhà Sonya có tang, hắn giả vờ xót thương gọi Sonya tới nhà mình và cho nàng 10 ruble nhưng lại lén bỏ vào trong túi nàng một tờ 100 ruble. Sau đó, hắn đến đám tang, đột ngột bước vào không thèm chào hỏi ai và đến trước mặt bà mẹ góa kêu ầm lên là mất tờ 100 ruble hắn để trên bàn vào lúc Sonya tới nhà hắn. Hắn cả quyết rằng chỉ có Sonya lấy cắp, đòi khám áo Sonya và thấy quả là từ đáy túi áo ngoài của nàng rơi ra một tờ giấy 100 ruble được gấp làm tám. Luzhin la toáng lên yêu cầu gọi cảnh sát đến bắt Sonya. Mục đích của hắn nhằm bôi xấu Raskolnikov và cứu vãn danh dự của bản thân: sở dĩ hắn không kết hôn được với Dunhia bởi ông anh trai nàng có người tình là kẻ ăn cắp. Nhưng trong lúc hắn đang hí hửng vì hạ nhục được Raskolnikov trước đông đảo mọi người, thì bạn của hắn, trước đó vô tình đứng ngoài cửa đã chứng kiến Luzhin bỏ tờ giấy bạc 100 ruble vào túi Sonya, tưởng Luzhin cho tiền để giúp đỡ Sonya. Anh bạn đã vạch mặt trò bịp này của Luzhin và không thể chối cãi, Luzhin bẽ mặt lủi thủi ra về.

Raskolnikov vẫn triền miên trong nỗi ân hận dày vò vì đã giết người cướp của. Tâm trí chàng luôn căng thẳng, vừa vì sự lẩn tránh tội lỗi, vừa vì những dằn vặt ám ảnh của bản thân khiến toàn thân chàng nhiều lúc rã rời, đầu óc muốn nổ tung, và đã tâm sự với Sonya rằng anh giết người bởi muốn trở thành một Napoléon Bonaparte. Trong một lần tự đối thoại với chính mình, chàng đã liên tục tự hỏi "ta là con sâu con bọ run rẩy hay ta có quyền lực?", và khi hiểu ra phần nào chàng đã thốt lên "ta đã giết không phải một con người, ta đã giết một nguyên lý". Với chàng lúc này hình phạt ghê gớm nhất không phải là tù đày mà là nỗi nhức nhối dai dẳng vì đã giết chết nhân phẩm của mình và cắt đứt quan hệ với những người thân thiết.

Dunhia hết sức đau khổ vì sự cùng quẫn của anh trai nhưng vẫn không thể tìm lối thoát. Trong lúc đó lão địa chủ Svidrigailov vẫn không từ bỏ ý định theo đuổi nàng, thậm chí hắn đã giết cả vợ. Song hắn không thể chinh phục nổi người con gái trong sáng và nghị lực ấy. Vốn là kẻ giàu có lại sống trụy lạc, hắn định kết hôn với một cô gái rất trẻ, con một quý tộc bị phá sản đang cần nơi nương tựa. Nhưng rồi trong một cơn khủng hoảng, bất ngờ hắn đã rút súng lục tự tử ngay gần bốt cảnh sát, để lại một bức thư tuyệt mệnh xác nhận rằng hắn tự tìm đến cái chết. Trước đó hắn đã vĩnh biệt Sonya, người sống cạnh buồng trọ của hắn, và tặng nàng số tiền 3000 ruble để giúp đỡ gia đình nàng sinh sống. Còn Raskolnikov sau chín tháng dằn vặt đã đến tòa tự thú. Xét thấy thần kinh của chàng không ổn định, trước vành móng ngựa tòa miễn tội chết cho Raskolnikov và đày chàng biệt xứ ở Siberia trong 8 năm khổ sai. Sonya, người con gái đau khổ với trái tim tràn ngập bác ái đã tự nguyện gắn bó đời mình với người yêu nơi đày ải khắc nghiệt ấy.

3. Một góc nhìn khác về tác phẩm:

Tài năng của Fyodor Dostoyevsky cũng như sự vĩ đại của tác phẩm “ Tội ác và trừng phạt” là không cần bàn thêm. Vì vậy, hôm nay chúng ta sẽ không bàn về thân phận con người trong xã hội, cũng không bàn về triết lý nhân sinh hay niềm tin tốt đẹp, mà sẽ có một góc nhìn rất khác biệt về nhân vật chính là Rodion Romanovich Raskolnikov, một kiểu người yếu đuối, hay suy nghĩ vẩn vơ vớ vẩn, cách xa xã hội và có thể nói là ba phần đáng thương bảy phần đáng hận, tất cả những đau khổ đều là do tính cách anh ta mà ra. Đến kết thúc truyện thì anh chàng này vẫn được gọi là vẫn có may mắn lớn lao khi còn được mọi người yêu thương.

a. Raskolnikov Sống Khép Kín, Tách Biệt Với Mọi Người:

Tác giả đã khắc họa nhân vật chính - Raskolnikov là một nhân vật sống trong bóng tối. Anh không chỉ vật lộn với các vấn đề tài chính và xã hội mà còn chìm đắm trong sự cô độc tinh thần. Anh là người không dễ dàng giao tiếp với bất kỳ ai, sống biệt lập và dường như không muốn kết nối với thế giới bên ngoài. Những người xung quanh anh như người bạn thân Razumikhin hay cô gái Sonya đều cố gắng tiếp cận và chia sẻ với anh, nhưng anh luôn giữ khoảng cách. Sự khép kín này không phải chỉ vì hoàn cảnh mà còn bởi tính cách của anh. Anh tự cô lập mình, không muốn nhận sự giúp đỡ từ ai, thậm chí là từ những người thân thiết nhất như gia đình.

Khi mẹ và em gái đến thăm anh, anh không chỉ từ chối sự trợ giúp mà còn tỏ ra lạnh lùng, xa cách. Raskolnikov không còn là một con người giao tiếp bình thường với xã hội; anh sống trong một thế giới riêng biệt mà chỉ mình anh có thể hiểu. Chính sự cô độc này đã thúc đẩy anh vào những suy nghĩ sâu sắc và, đáng tiếc, không phải lúc nào cũng là những suy nghĩ đúng đắn.

Dẫn chứng: Khi Razumikhin cố gắng an ủi và làm bạn với anh, Raskolnikov chỉ đáp lại một cách lạnh lùng, thậm chí còn không quan tâm đến sự chăm sóc của người bạn này. Anh tìm cách tránh mặt mọi người, không muốn kết nối, và cũng không muốn tham gia vào các cuộc trò chuyện xã hội. Anh chỉ cảm thấy an toàn khi sống trong sự cô độc, nơi anh có thể tự mình suy ngẫm về những lý thuyết và ý tưởng mà mình tin tưởng.

b. Suy Nghĩ Quá Mức và Sự Tự Mâu Thuẫn Trong Tâm Lý:

Raskolnikov là một con người luôn sống trong những mâu thuẫn nội tâm không dứt. Anh là một người thông minh, sắc sảo nhưng lại luôn để tâm trí mình chìm đắm trong các suy nghĩ không ngừng về lý thuyết "người siêu phàm". Anh tin rằng một số cá nhân có quyền vượt lên trên các quy tắc đạo đức và pháp lý của xã hội, và vì thế, anh nghĩ mình có quyền giết người để thực hiện "một sự thay đổi lớn hơn cho nhân loại". Nhưng những lý thuyết đó chỉ là sự che đậy cho những suy nghĩ không thực tế và sai lầm.

Trong suốt phần lớn cuốn sách, chúng ta thấy Raskolnikov đang đấu tranh với chính mình. Anh không chỉ lo sợ bị phát hiện, mà còn bị giày vò bởi cảm giác tội lỗi khủng khiếp. Dù lý thuyết "người siêu phàm" của anh có vẻ hợp lý từ một góc độ lý trí, nhưng sự thiếu quyết đoán và mâu thuẫn của anh khiến hành động giết mụ già trở thành một hành động đau khổ và không thể chịu nổi. Anh nghĩ rằng mình có thể thực hiện tội ác này mà không bị trừng phạt, nhưng sau đó lại phải đối diện với sự thật về tội lỗi của mình.

Dẫn chứng: Raskolnikov dành phần lớn thời gian để suy ngẫm về hành động của mình trước khi thực hiện. Anh tự biện minh cho hành động của mình, nhưng khi sự việc đã xảy ra, cảm giác tội lỗi ập đến, khiến anh không thể chịu nổi. Sau khi giết mụ già, anh không còn cảm thấy sự tự do hay sức mạnh nào, mà chỉ là sự nặng nề của tội lỗi. Anh bắt đầu chìm đắm trong những cơn sốt cao, những đêm mất ngủ, và cảm giác tội lỗi đè nặng lên tâm trí.

c. Thiếu Trách Nhiệm Với Gia Đình, Mẹ và Em Gái Dunya dù họ yêu thương anh hết lòng:

Một trong những yếu điểm lớn nhất của Raskolnikov là sự thiếu trách nhiệm đối với gia đình, đặc biệt là với mẹ và em gái Dunya. Mặc dù gia đình anh đã hy sinh rất nhiều để cho anh được học đại học, anh lại không thể có được hành động đáp trả xứng đáng. Mẹ anh và em gái đã phải làm việc vất vả để duy trì cuộc sống, nhưng Raskolnikov lại không chịu lao đầu vào việc kiếm tiền. Anh sống trong sự tự hào về bản thân, luôn nghĩ mình sẽ làm được những việc lớn, nhưng lại bỏ mặc gia đình trong hoàn cảnh khó khăn.

Mặc dù anh có thể hiểu rõ rằng gia đình mình đang sống trong nghèo khó, anh vẫn không chịu từ bỏ việc học để kiếm sống. Đây là một sự thiếu trách nhiệm nghiêm trọng. Anh không hề cảm thấy rằng mình cần phải tham gia vào việc kiếm sống, mặc dù mẹ và em gái phải làm việc cực khổ để nuôi anh. Anh có lý thuyết lớn về "những người siêu phàm", nhưng lại không đủ dũng cảm để đối diện với thực tế của gia đình mình. Anh tự tách mình khỏi họ như thể họ không còn quan trọng với anh, mặc dù họ chính là những người duy nhất yêu thương anh.

Dẫn chứng: Khi mẹ và em gái Dunya đến thăm anh, họ vẫn cố gắng giúp đỡ anh dù đã phải gánh chịu những vất vả lớn lao. Mẹ anh bán tài sản để tiếp tục giúp anh học hành, và Dunya phải đi làm vất vả để nuôi anh. Tuy nhiên, Raskolnikov vẫn không nhận thức được sự hy sinh của họ, và anh chỉ quan tâm đến lý thuyết của mình, thay vì dành sự quan tâm thực tế cho gia đình.

d. Tuy Vậy, Raskolnikov có may mắn lớn lao và sau khi phạm sai lầm thì anh vẫn được yêu thương, ngay cả mẹ anh trước khi chết vẫn tin tưởng vào con trai mình.

Dù có tất cả những điểm yếu, mâu thuẫn và đau khổ trong tính cách, cuối cùng, Raskolnikov vẫn không hoàn toàn bị bỏ rơi. Những người yêu thương anh như Sonya và em gái Dunya vẫn sẵn sàng ở bên anh, mặc dù anh đã làm tổn thương họ bằng chính sự tách biệt và lạnh lùng của mình. Sonya, một cô gái tội nghiệp nhưng đầy nhân ái, đã đến bên anh khi anh đang chìm trong sự tuyệt vọng. Cô yêu thương anh không chỉ vì cô tin tưởng vào sự thiện lương trong anh, mà còn vì cô hiểu rằng anh là một con người đầy đau khổ.

Sonya không chỉ là người bạn mà còn là người thắp sáng hy vọng trong tâm hồn Raskolnikov. Cô không chỉ giúp anh đối diện với tội lỗi của mình mà còn giúp anh tìm lại lương tâm. Dù Raskolnikov có tội, nhưng tình yêu của Sonya và Dunya đã đưa anh ra khỏi sự đày đọa của lương tâm. Chính tình yêu của những người gần gũi, dù trong hoàn cảnh bi kịch, đã giúp anh tìm ra con đường chuộc lỗi.

Dẫn chứng: Mặc dù Raskolnikov luôn từ chối sự giúp đỡ và tình yêu của Sonya, cô vẫn không bao giờ từ bỏ anh. Cô tiếp tục đến thăm anh, tiếp tục đối diện với sự thờ ơ và lạnh lùng của anh, và cuối cùng cô đã giúp anh nhận ra rằng sự chuộc lỗi chỉ có thể đến từ tình yêu và sự tha thứ.

Kết Luận:

Ở một góc nhìn khác, trong bối cảnh kinh tế xã hội thời hiện đại, có thể xem nhân vật chính - Raskolnikov là một kiểu văn sĩ trí thức rởm đời, những kẻ mơ mộng hão huyền không chịu bước chân vào cuộc sống để hành động thực tế mà đắm chìm trong cơn mơ hoang đường của chính bản thân. Khác hẳn với, Sonya và Dunya cùng mẹ của Raskolnikov, những con người luôn sống sát với hoàn cảnh xã hội và luôn biết cách vươn lên giải quyết những khó khăn, dù đó là Sonya phải bán thân để cứu gia đình thoát khỏi cảnh chết đói hay là em gái Dunya luôn trong tình cảnh bị chà đạp nhưng vẫn cố gắng để vượt qua vì mẹ và ông anh vô dụng.

Tác phẩm “Tội ác và trừng phạt” hay “ Tội ác và hình phạt” đã xuất hiện và tồn tại dù đã hơn 150 năm trôi qua, hao tốn biết bao giấy mực phân tích nhưng vẫn đứng sừng sững và còn nguyên sức hút. Trong quá trình đọc tác phẩm, lang thang từng dòng suy nghĩ của Rodion Romanovich Raskolnikov qua ngòi bút của thiên tài Dostoevsky, hy vọng rằng bạn sẽ tìm thấy mình trong đó, sẽ tự sửa chữa và rút kinh nghiệm cho chính mình, để những ai đang đấu tranh nội tâm sẽ tìm được con đường đúng đắn, những văn sĩ rởm đời, những thanh niên lạc lối sẽ tìm về với thực tế đời sống…..